Η κοινωνία της πατρίδας μας εισήλθε πλέον στο εφιαλτικό στάδιο, που μέχρι πρότινος βλέπαμε μόνο στην τηλεόραση για χώρες της «προηγμένης» Δύσης και μακαρίζαμε τη δική μας, που δεν «ανήκε» σ’ αυτές: στο στάδιο της ανεξέλεγκτης δράσης συμμοριών ανηλίκων, εθισμένων στη βία.

Τα τελευταία χρόνια έχει επισημανθεί από κάθε κατεύθυνση η αύξηση των κρουσμάτων ενδοσχολικού εκφοβισμού μεταξύ μαθητών, που έχει πάρει διαστάσεις κοινωνικού προβλήματος («bullying»). Συνθήματα όπως «stop bullying», «Δεν είσαι μόνος», «Μίλα» κ.τ.τ. αναρτώνται παντού και μεταδίδονται από το διαδίκτυο και τα λοιπά μέσα, αποκαλύπτοντας μια επικίνδυνη καθημερινότητα για τη ζωή των παιδιών μέσα στα σχολεία, στην οποία θύτες και θύματα διαχωρίζονται από μια λεπτή γραμμή –δεδομένου ότι και οι ανήλικοι θύτες συχνά, αν όχι πάντα, είναι θύματα άλλων θυτών, ενηλίκων, οι οποίοι τους καταδυναστεύουν, οδηγώντας τους σε αρρωστημένα ξεσπάσματα. Πλέον όμως η κατάσταση έχει διαφύγει από τα όρια του εκφοβισμού και της ψυχικής τρομοκρατίας και έχει περάσει στο επίπεδο της κακοποίησης κατ’ εξακολούθησιν.

Τελευταίο νέο ο επαναλαμβανόμενος βιασμός και βασανισμός δεκαπεντάχρονου μαθητή από ομάδα συνομηλίκων του, οι οποίοι μάλιστα ακολουθούσαν έναν τρόπο ζωής εκκολαπτόμενων κακοποιών και πιθανόν (όπως κατέθεσε γείτονας του σπιτιού, όπου συγκεντρώνονταν) είχαν κακοποιήσει στο παρελθόν κι άλλα θύματα!

Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η παιδική και εφηβική ηλικία ανέκαθεν χαρακτηριζόταν από βίαιη συμπεριφορά. Το παράδοξο είναι ότι σήμερα, παρότι ευτυχώς δεν κινδυνεύουμε από πειρατές, επιδρομείς ή κατακτητές, ώστε τα παιδιά μας να αισθάνονται την ανάγκη να είναι ετοιμοπόλεμα, επιπλέον δε στην κοινωνία κυριαρχούν φιλειρηνικά μηνύματα, ωστόσο η βία δεν έχει μειωθεί· απεναντίας, αυξάνεται, και τίποτε δεν προοιωνίζει ότι το μέλλον θα είναι πιο ευχάριστο.

Ποιες είναι οι αιτίες;

Τρεις αιτίες θα θέλαμε να επισημάνουμε στο παρόν άρθρο, που είναι γραμμένο με πόνο, όπως και κάθε κείμενο που συντάσσουν οι ευαισθητοποιημένοι άνθρωποι στις μέρες μας.

Η πρώτη αιτία είναι ο κατακλυσμός βίαιων ερεθισμάτων και μηνυμάτων, που δέχονται τα παιδιά μας από την τρυφερή – όπως θα έπρεπε να είναι – ηλικία τους, με την πρόφαση της ψυχαγωγίας. Ερεθισμάτων, που φτάνουν ώς τη ρεαλιστική αναπαράσταση σκηνών απερίγραπτης βίας, αιματοχυσίας, βασανιστηρίων, σαδισμού, αλλά και σεξουαλικής βίας και σεξουαλικού σαδισμού, που είναι το πλέον εκρηκτικό μείγμα για τη φαντασία των εφήβων, καθώς και των πρόωρα εκτεθειμένων σε σεξουαλικά ερεθίσματα παιδιών!

Και μόνο η μετάδοση σκηνών αναπαράστασης σεξουαλικών πράξεων, ακόμη και χωρίς καμιά βία, σε παιδικά μάτια, συνιστά κακοποίηση.

Πρόκειται κυριολεκτικά για μια πανδημία κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών, αλλά και ηλεκτρονικών παιχνιδιών, που «μυσταγωγούν» τη νέα γενιά σε δυστοπικούς φαντασιακούς κόσμους σκότους και παράνοιας. Περάστε μια βόλτα από ένα Internet café, για παράδειγμα, να δείτε παιδιά, ακόμη και δέκα ετών, να βρίζουν απερίγραπτα και να χτυπιούνται στους υπολογιστές, «σκοτώνοντας» με μανία ψηφιακά ανθρωπάκια (να σημειώσουμε ότι είναι παράλογο να επιτρέπεται η είσοδος ανηλίκων σε Internet café και η χρήση του διαδικτύου από εκείνους χωρίς συνοδό;).

Σε αυτά, να προσθέσουμε και τη μουσική που κερδίζει έδαφος στο εφηβικό, αλλά και προεφηβικό κοινό, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την τραπ. Στο τραγικό γεγονός του βιασμού του 15χρονου μαθητή – θα μπορούσε να είναι το παιδί καθενός μας, ενώ ας αναρωτηθούμε μήπως και οι δράστες θα μπορούσε να είναι τα παιδιά καθενός μας – λέχθηκε ότι «οι δράστες σκόπευαν να γράψουν ένα τραγούδι σε ρυθμό τραπ με τον βιασμό του συμμαθητή τους. Μάλιστα, σκόπευαν να γυρίσουν και βίντεο κλιπ, ενώ είχαν ήδη ξεκινήσει να γράφουν στίχους»Το δεύτερο αίτιο της κατάστασης αυτής είναι η σχεδόν ολοκληρωτική απουσία διαπαιδαγώγησης των παιδιών και των εφήβων μας με βάση τις ηθικές αξίες της πνευματικής μας παράδοσης. Οι αξίες αυτές εκφράζουν όλα τα πραγματικά αιτήματα των ατόμων και της κοινωνίας. Φυσικά δεν «αγιοποιούμε» το παρελθόν, ούτε αντιμετωπίζουμε τα πάντα ως πρότυπα αξιών και συμπεριφοράς, αλλά αντλούμε από το θησαυροφυλάκιό μας τα καλύτερα στοιχεία του, προερχόμενα από τη σοφία και τον πολιτισμό των προγόνων μας, την ιστορία του έθνους μας και του λαού μας και την ορθόδοξη πίστη μας.

Και η διάπλαση του ανθρώπου γίνεται πρωτίστως με πρότυπα και όχι με θεωρία. Τέτοια πρότυπα η ιστορία του τόπου μας και του λαού μας διαθέτει άφθονα, όμως – όπως και η ουσιαστική σύνδεση με την ειρηνοποιό και θεραπευτική για την ανθρώπινη ψυχή ορθόδοξη πίστη – έχουν εξοβελιστεί πλήρως από τα σχολεία μας.

Το τρίτο στοιχείο που θέλουμε να επισημάνουμε είναι πως, όταν προβάλλονται πρότυπα συμπεριφοράς στο σημερινό σχολείο ή στα διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα, που επιχειρούν την ευαισθητοποίηση και διαπαιδαγώγηση των παιδιών, τα πρότυπα αυτά είναι μόνο ειρηνιστικά και οικολογικά, με μια γενική αποκήρυξη της μάχης, ακόμη και όταν πρόκειται για την υπεράσπιση του εαυτού μας, της πατρίδας μας ή των αδυνάτων. Όμως ας γνωρίζουμε ότι δεν εξέλιπε η ανάγκη του δυναμισμού και της ετοιμότητας για ηρωική αντίσταση σε ποικίλες ενδεχόμενες απειλές. Η ανάγκη αυτή, εφόσον δεν οδηγείται σε υγιείς κατευθύνσεις, καταλήγει μοιραία σε μια έκρηξη κακώς εννοούμενου δυναμισμού, σε μια υπερχείλιση της βίας προς κάθε κατεύθυνση.

Ας μην αυταπατώμεθα. Εφόσον στα πρότυπα των παιδιών μας δεν περιλαμβάνονται η Μαντώ Μαυρογένους, η Δόμνα Βισβίζη και ο Μάρκος Μπότσαρης (ή τόσοι άλλοι), μοιραία θα περιλαμβάνονται ο Τζόκερ και η Χάρλεϊ Κουήν. Και αν δεν γνωρίζετε ποιοι είναι αυτοί, αγαπητοί μας γονείς και δάσκαλοι, παρακαλούμε να μάθετε – υπενθυμίζοντας ότι το 2019, κατά την προβολή της κινηματογραφικής ταινίας «Τζόκερ» (ακατάλληλης για ανηλίκους), για την οποία στις ΗΠΑ είχε κινητοποιηθεί το σύνολο της Αστυνομίας για την πρόληψη βίαιων ξεσπασμάτων, στην Ελλάδα λοιδορήθηκαν οι ελάχιστοι αστυνομικοί που «τόλμησαν» να απομακρύνουν ανήλικους από κάποιες κινηματογραφικές αίθουσες, με το τότε «υπουργείο Πολιτισμού» να απολογείται ότι ουδέποτε έδωσε εντολή για τέτοιους ελέγχους…

Τα πρότυπα των παιδιών μας λοιπόν θεωρούμε ότι δεν ωφελεί να είναι μόνον ειρηνιστικά και οικολογικά, αλλά οφείλουν επίσης να είναι και ηρωικά και αγωνιστικά, γιατί χωρίς αυτά το παιδί δεν μαθαίνει να αμύνεται, ούτε για τον εαυτό του, ούτε για τους άλλους (ούτε φυσικά για την πατρίδα, που η αγάπη προς αυτήν έχει εξευτελιστεί και εξαφανιστεί ως αξία). Άγιοι και ήρωες είναι οι δύο όψεις του αξιακού μας συστήματος και αυτά ακριβώς που θα βοηθήσουν τα παιδιά μας να εκτιμήσουν την ευγένεια, την καλοσύνη, τη δικαιοσύνη, την ανιδιοτέλεια, τη γενναιότητα, την οικογένεια, την υπεράσπιση του αδύναμου.

Στη χώρα μας πλέον, ακόμη και στο ζήτημα της ειρήνης και της αγάπης, δεν προβάλλουμε ως παραδείγματα προς μίμησιν τους αγίους μας (όπως ο Μ. Βασίλειος ή η αγία Φιλοθέη η Αθηναία), αλλά πρόσωπα αξιόλογα μεν, όμως άσχετα με τον πολιτισμό και την παράδοσή μας, ενίοτε δε παιδιά, που ακόμη βρίσκονται στην αρχή της ζωής τους και δεν είναι δυνατόν να καθοδηγήσουν τη ζωή άλλων παιδιών.

Αν θέλουμε να διαμορφώσουμε μια γενιά, όχι προβάτων, ούτε λύκων, αλλά Ανθρώπων, απαιτείται αναμφίβολα πάρα πολλή δουλειά σε πολλούς τομείς. Ας πράξουμε το καθήκον μας ως δάσκαλοι και γονείς, ακόμη κι αν χρειαστεί να συγκρουστούμε ευθέως με το ολοένα και ισχυρότερο κατεστημένο της «πολιτικής ορθότητας» (πράγμα που σίγουρα θα μας καταστήσει απαράμιλλα πρότυπα για τα παιδιά μας), και ας απαιτήσουμε από την πολιτική και πνευματική ηγεσία του τόπου μας να πράξει το δικό της καθήκον.

Δημοκρατικό Πατριωτικό Κίνημα ΝΙΚΗ, Θεματική Ομάδα Παιδείας και Πολιτισμού